OZE a Natura 2000
W ramach programu Natura 2000 wyznaczone zostały tak zwane Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków oraz Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk. Są to tereny mające na celu ochronę i odtwarzanie kluczowych ekosystemów, siedlisk, gatunków i cech krajobrazu w Europie. Obowiązują na nich ochronne regulacje prawne i z tego względu wykluczona jest na tym obszarze działalność, która mogłaby pogorszyć stan środowiska i chronionych gatunków, nawet jeżeli jest to inwestycja w ekologiczne źródła wytwarzania energii w tym źródła energii odnawialnej. W przypadku, gdy lokalizacja inwestycji pokrywa się z terenami podlegającymi ochronie konieczne jest wykonanie raportu oddziaływania na środowisko. Każda inwestycja planowana na obszarach Natura 2000 nawet ta, która pozyskuje energię ze źródeł odnawialnych musi być, co najwyżej neutralna dla chronionego obszaru lub należy wykazać, że korzyści z jej zrealizowania będą większe niż ewentualne szkody poczynione na danym terenie.
|
Pamiętaj: Każda planowana inwestycja w odnawialne źródło energii na obszarach Natura 2000 musi uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia tak zwaną „decyzję środowiskową". Uzyskanie takiej decyzji dla danej inwestycji poprzedzone jest oceną oddziaływania na środowisko (OOS).
|
Schemat wydania decyzji o realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii na obszarze Natura 2000
Ocena oddziaływania na środowisko (OOS) pozwala określić, jakie skutki będzie wywierała na środowisko inwestycja z uwzględnieniem jej pozytywnego jak i negatywnego wpływu. Na tej podstawie odpowiednie organy wydają decyzję o dopuszczeniu lub wstrzymaniu realizacji inwestycji. Jest to szczególnie ważne na obszarach sieci Natura 2000. Na terenach objętych ochroną sieci Natura 2000, każdy projekt jest analizowany merytorycznie pod kątem jego wpływu na ekosystem. Jakiekolwiek negatywne oddziaływanie na środowisko objęte ochroną dyskwalifikuje dany projekt z realizacji. W sytuacjach szczególnych dana inwestycja może zostać zrealizowana. Dzieje się tak w przypadku, gdy:
- występuje nadrzędny interes publiczny, o charakterze społecznym lub gospodarczym,
- brak jest innych wariantów o mniejszym oddziaływaniu na środowisko,
- możliwe jest przeprowadzenie skutecznej rekompensaty przyrodniczej równoważnej do skali strat i zniszczeń przyrodniczych.
W sytuacji, gdy na terenie sieci Natura 2000 znajduje się siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, to inwestycja może zostać dopuszczona do realizacji jedynie w sytuacjach, gdy:
- dotyczy ochrony lub zdrowia ludzi,
- dotyczy zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego,
- następstwa inwestycji będą miały korzystny wpływ na środowisko,
- występuje nadrzędny interes publiczny, ale konieczne jest uzyskanie pozytywnej opinii Komisji Europejskiej.
Zazwyczaj inwestycje w odnawialne źródła energii nie spełniają powyższych warunków.
Komisja Europejska oraz Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) pełni nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem procedury OOS na obszarach sieci Natura 2000. W przypadku jakiegokolwiek naruszenia wspólnotowego prawa, Komisja wszczyna procedurę, której celem jest zobligowanie danego państwa do rozwiązania tego problemu. W sytuacji, gdy dany kraj nie rozwiąże powstałego problemu prawnego, Komisja Europejska kieruje sprawę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał Sprawiedliwości po zbadaniu sprawy zwłaszcza pod kątem naruszenia przepisów wspólnotowych, wydaje wyrok.
Instalacje pozyskujące energię ze źródeł odnawialnych bardzo różnią się między sobą, z tego względu różnie oddziałują na lokalne ekosystemy. Największe kontrowersje na obszarach chronionych budzą zazwyczaj inwestycje na obszarach chronionych w:
