Zielone miejsce pracy, czyli trener edukacji ekologicznej – Natura 2000

Z definicji edukator ekologiczny zajmuje się działalności edukacyjną, świadczy usługi szkoleniowe, informacyjne i doradcze dla zróżnicowanych grup zawodowych i wiekowych, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, w różnego rodzaju placówkach. Przedmiotem zainteresowań edukatora jest wdrażanie koncepcji kształcenia i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem „myśleć globalnie – działać lokalnie”, czyli edukacja ekologiczna (edukacja środowiskowa). W odniesieniu do dzieci i młodzieży ma ona na celu wpływanie na poziom świadomości ekologicznej, propagowanie konkretnych zachowań korzystnych dla środowiska naturalnego, upowszechnianie wiedzy o przyrodzie. Edukacja ekologiczna obecna jest w formalnym systemie kształcenia w postaci oddzielnej ścieżki edukacyjnej o charakterze wychowawczo dydaktycznym począwszy od II etapu edukacyjnego (klasy IV-VI) (zgodnie z Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół).

Edukacja ekologiczna obejmuje również wiadomości dotyczące obszarów Natura 2000. Wiadomości dotyczące tych terenów są znikome albo błędne, z reguły kojarzy się, jako sztywna forma ochrony przyrody, gdzie nadrzędnym celem jest dobro przyrody, a nie człowiek. W tej kwestii konieczna jest pomoc by wypromować i budować pozytywną markę Natury 2000. Edukacje należy zacząć od najmłodszego pokolenia, jednak o starszych również trzeba pamiętać, bo w tym momencie to oni mają siłę działania.

Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych w ramach projektu „Natura 2000” współfinansowanego przez Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zorganizowała już do tej pory 506 warsztatów ekologicznych dla przedszkoli i szkół pt. Natura 2000. Przy warsztatach zostali zatrudnienie doskonale przeszkoleni z tematu trenerzy, którzy oprócz wiedzy merytorycznej posiadają odpowiednie kwalifikację dotyczące pracy z dziećmi. Ważność przeprowadzenia warsztatów została potwierdzona tym, iż dzieci w szkołach podstawowych w ogóle nie słyszały o takiej formie ochrony przyrody, ani co gorsza nie wiedzą, iż w ich okolicy znajduje się obszar Natura 2000. Jak wynika z relacji edukatorów szkolenia cieszyły się dużym zainteresowaniem. Podkreślają oni, że niezależnie od wieku dziecka wszyscy chętnie brali udział w zajęciach gdyż były dla nich czymś nowym, czymś, o czym jeszcze nikt im nie mówił. Trenerzy mieli do dyspozycji pakiet edukacyjny wydany w ramach projektu (komiks, bajki, gra planszowa, gra memory, domino, plansze edukacyjne, prezentacja multimedialna, diaporama[1] oraz karty pracy), który po zajęciach zostawał w placówce. Każdy trener ma swój indywidualny system prowadzenia zajęć jednak wszyscy podkreślają, że największe wrażenia na najmłodszych dzieciach robiły kolorowe plansze ze zwierzętami objętymi ochroną Natura 2000 i jak twierdzą praktycznie każde dziecko poznało na zajęciach przynajmniej jedno nowe zwierze. Największym zainteresowaniem cieszył się duży ptak wodny z rodziny kaczkowatych - Lodówka.

fot. K.Wiercioch

Starsze dzieci bardzo chętnie wypełniały kart pracy przygotowane przez trenerów. Każde dziecko chciało się wykazać i starało się odpowiadać na każde zadane przez trenera pytanie. Zdarzało się też tak, że dzieci same zadawały bardzo mądre pytania. Jeden z trenerów zdradził tajemnice swoich warsztatów - na początku warsztatów pokazuj uczniom fragment diaporamy by pobudzić ich do dyskusji. Zadają wtedy dużo pytań i chętnie włączają się do zajęć, a zdjęcia ostoi i zwierząt, które zobaczą na pewno zostaną im w pamięci. Kolejny trener postawił na swoją kreatywność i nauczył uczniów swojego autorskiego wierszyka dotyczącego Natury 2000:

„Co chroni rośliny żeby miały wesołe miny?

Co chroni zwierzęta i kto o nich pamięta?

To jasne jak słońce

Chroni je program NATURA 2000”

Dla nauczycieli i społeczności lokalnych zorganizowano osobno warsztaty, w których do tej pory wzięło udział ok. 1730 osób z całej Polski. Trenerzy mieli za zadanie przedstawić podstawowe wiadomości na temat funkcjonowanie obszarów Natura 2000 a także zapoznać uczestników warsztatów z pakietem edukacyjnym, o którym wspomniano wyżej. Jak wynika z przeprowadzonych, podczas warsztatów, ankiet (wyniki przedstawiono w tabelach poniżej) ponad 87% uczestników bardzo dobrze ocenia warsztaty, nie ma natomiast żadnej oceny niedostatecznej. Praktycznie na każdych warsztatach trener został bardzo dobrze oceniony (99% uczestników tak uważa) dodatkowo został oceniony poziom merytoryczny warsztatów oraz sposób prezentacji wiadomości i okazuje się, że 90% ankietowanych uważa, że poziom merytoryczny był bardzo wysoki oraz 99% uczestników twierdzi, że sposób prezentacji wiadomości był w sam raz. Ankieta miała również na celu zweryfikowanie czy wiadomości wyniesione z warsztatów były bardzo przydatne i okazało się, że 98% respondentów tak uważa.

żródła i opracowanie własne

Warsztaty oraz trenerzy zostali docenieni. Sprawozdania ze szkoleń zostały opublikowane na stronie Święto Stworzenia – portal chrześcijańskich ekologów oraz  Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie.

Katarzyna Wiercioch

Literatura:

http://www.ekologia.edu.pl/edukacja-ekologiczna/