Wąż Eskulapa
Wąż Eskulapa należy do rodziny węży właściwych, z rzędu łuskonośnych. Jest jednym z najdłuższych europejskich węży, jego długość może sięgać do 225 cm, najczęściej jednak spotyka się węże o długości od 100-140 cm. Samce osiągają masę ciała do ok. 750 g, samice do ok. 500 g. Młode osobniki, zaraz po wykluciu ważą 6-8g. Na grzbiecie węża widnieje brązowe zabarwienie w różnych odcieniach (ciemnobrązowe, miedzianobrązowe, oliwkowobrązowe, żółtobrązowe, brunatne do czarnego), natomiast brzuch jest kanarkowożółty, oliwkowożółty lub żółtobiały, przeważnie jednobarwny, zdarzają się też plamki. Przód (głowa, kark, przedni odcinek tułowia) zazwyczaj jest jaśniejszy niż pozostała część ciała. Boki głowy są jasnożółte. Ogon jest dość krótki w stosunku do ciała, sięga maksymalnie do 1/5 jego długości. Bardzo problematyczne jest rozróżnienie płci u tego gatunku. Wąż Eskulapa odbywa gody w maju lub w czerwcu. Samce rywalizują ze sobą o samice. Po 4-6 tygodniach samice składają jaja w starannie wybranych miejscach (w wilgotnych stertach liści, próchnie, mchu, nasłonecznionych miejscach pod kamieniami, natomiast w otoczeniu człowieka pod kopcami trocin, siana, obornika). Jaja są białe (rodzaj podłoża może wpływać na ich barwę), wielkość do 5cm x 2,5cm, natomiast ich waga nie przekracza 17g. Gatunek ten najchętniej zamieszkuje stanowiska w otoczeniu człowieka (przykładowo w Bieszczadach jest to aż 69%). W Polsce jego pionowy zasięg dochodzi do 624 m, a przykładowo w Alpach nawet do 2000m n.p.m. Zamieszkuje tereny silnie nasłonecznione. W górach można go znaleźć na południowych, suchych i kamienistych zboczach porośniętych krzakami lub rzadkimi lasami liściastymi. Prowadzi nadrzewny (do 3 m nad ziemią) i naziemny tryb życia, jest aktywny za dnia, jednak, podczas upałów żeruje również nocą. Porusza się powoli, schwytany zachowuje się agresywnie i wielokrotnie kąsa. Swoje ofiary chwyta z znienacka przednią częścią ciała, zahacza zębami i owija się wokół nich dusząc je tym samym. Martwą ofiarę połyka, zaczynając od głowy. Rzadko decyduje się na pogoń za ofiarą, woli czatować. Wąż zimą zapada w sen zimowy, który w zależności od warunków klimatycznych może trwać od sierpnia nawet do maja. Hibernuje w szczelinach skalnych albo norach. Młode osobniki żywią się głównie niewielkim gadami, kręgowcami lub rzadko bezkręgowcami, natomiast dorosłe węże preferują ssaki: myszy, szczury, norniki i ryjówki.
Można go spotkać w Bieszczadach, głównie w dolinie Sanu, na wybrzeżu zalewu Solińskiego. Polska populacja tego węża wynosi obecnie 80 osobników. W Europie gatunek ten zamieszkuje Pireneje, Francję, Szwajcarię, Niemcy, Włochy, Czechy, Słowację, Bałkany i obszary dalej na wschód do zachodniej Ukrainy i aż do zachodniego wybrzeża Morza Czarnego. Odizolowane stanowiska tego gatunku występują wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Czarnego. Znajduje się on w Czerwonej Księdze, a także w Dyrektywnie Ochrony Siedlisk.
Ciekawostki:
Wąż eskulapa w hodowlanych warunkach dożywa 30 lat. W naturze najprawdopodobniej żyje jeszcze krócej. Znany jest już od czasów mitologii. Wąż oplatający laskę stał się symbolem medycyny.
Pamiętaj:
Populacja węża eskulapa wciąż maleje. Możemy zapobiegać tej tendencji poprzez zabezpieczanie siedlisk naturalnych i antropogenicznych, ochronę makrosiedlisk do składania jaj, a także minimalizując ruch samochodowy w rejonach najliczniejszego występowanie gatunku.
